วิชาการออกแบบและการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน: กิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้วิธีการเรียน

กิจกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้ วิธีการเรียนรู้แบบนำตนเอง (Self-Directed Learning)

วิชา การจัดการเรียนรู้และการจัดการชั้นเรียน

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช

ชื่อเรื่อง บทที่ 4 วัน/เวลาในการปฏิบัติกิจกรรม

คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามขั้นตอนดังต่อไปนี้

“สวัสดี.... ฉันชื่อ พี่จ๊าบ วันนี้ฉันจะมาเป็นผู้ช่วยในการเรียนรู้

ของคุณ ก่อนอื่น... เราต้องมาทราบกันก่อนว่า เราจะต้องเตรียม

อุปกรณ์ 4 อย่าง ได้แก่อะไรบ้าง เริ่มกันเลย!”

1. คอมพิวเตอร์ และอินเตอร์เน็ต

2. โปรแกรม MS Word

3. หนังสือ การจัดการเรียนรู้และการจัดการชั้นเรียน

4. ปากกา (สี) กระดาษ สมุดบันทึกการเรียนรู้

กิจกรรมการเรียนรู้ มีทั้งหมด 1 ฐาน ฐานละ 4 กิจกรรม

ให้นักศึกษาปฏิบัติตามขั้นตอนตามรายละเอียดต่อไปนี้โดยเคร่งครัด ห้ามลัดขั้นตอนนะ

กล่องข้อความ: กิจกรรมทั้ง 4 กิจกรรม มีดังต่อไปนี้
กิจกรรมที่ 1 : ทบทวนความรู้เดิม ศึกษาธรรมชาติของเนื้อหา ค้นคว้าประเด็นที่เราสนใจ
กิจกรรมที่ 2 : เรียนรู้ในตำรา ศึกษา ค้นหาแหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องในเว็บไซต์
กิจกรรมที่ 3 : สรุปสิ่งที่เรียนรู้ใหม่ โดยใช้ผังความคิด
กิจกรรมที่ 4 : ประเมินความรู้ความเข้าใจ แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อน

“รู้หรือไม่? ในฐานนี้ มีกิจกรรมละ 1-2 คะแนน รวมเป็น 5 คะแนน โดยให้นักศึกษาเขียนตอบทุกข้อ ขอให้ตั้งใจทำ และเรียนรู้ตามขั้นตอน จะเป็นประโยชน์ต่อเรามากจริงๆ พี่จ๊าบ Confirm!”

ฐานที่ 1 กลยุทธ์การเรียนการสอน

คำชี้แจง : ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามขั้นตอนดังต่อไปนี้

กิจกรรมที่ 1 :

“ทบทวนความรู้เดิม ศึกษาธรรมชาติของเนื้อหา ค้นคว้าประเด็นที่เราสนใจ”

กิจกรรมที่ 1.1 ทบทวนความรู้เดิม (10 นาที)*

อุปกรณ์เบื้องต้นที่ใช้ : ปากกา/หนังสือการออกแบบฯ

บทบาทผู้เรียน : การคิด การคิดไตร่ตรอง การใช้เหตุผลเพื่อทบทวนความรู้เดิม

“เราได้เรียนรู้และเข้าใจถึงความหมายของคำว่า การเรียนการสอน (Instruction)

และ การสอน (Teaching) แล้ว ในบทที่ 4 นี้จะนำพวกเราเรียนรู้ในเรื่องของ กลยุทธ์การเรียนการสอน ซึ่งเราต้องศึกษาทำความเข้าใจว่า กลยุทธ์การเรียนการสอนนั้นคืออะไรเสียก่อน จึงจะเข้าใจเนื้อหาทั้งหมดในภาพรวมนี้ได้........เอาล่ะ! ถึงคราวที่เราจะทบทวนความรู้เดิมกันเสียก่อนว่าเรา Get เรื่องนี้มากน้อยแค่ไหน ห้ามเปิดหนังสือนะ ตอบตามที่รู้เลยจริงๆ ใครเปิดหนังสือหรือค้นในเว็บไซต์ตอบขอให้ไม่มีแฟน จบนะ”555

1.1 จงตอบคำถามต่อไปนี้ (ใช้วิธีการเขียนตอบเท่านั้น)

1) กลยุทธ์การเรียนการสอน คืออะไร ?...........................................................................................................

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…….

2) สภาวการณ์การเรียนการสอนพื้นฐานของการเรียนการสอนปกติ คืออะไร? ได้แก่อะไรบ้าง?.........................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3) ความต้องการและธรรมชาติของทฤษฏีการเรียนการสอนคืออะไร?..............................................................

………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………

กิจกรรมที่ 1.2 ศึกษาธรรมชาติของเนื้อหา (30 นาที)*

“กิจกรรมในขั้นนี้ง่ายมากเลยนะ.. เราแค่ใช้ทักษะการอ่านและทำความเข้าใจเท่านั้น กิจกรรมในขั้นนี้ก็คือ ให้นักศึกษาอ่านเพื่อทำความเข้าใจเนื้อหาโดยคร่าวๆ ว่า ในบทที่ 4 เรื่องกลยุทธ์การออกแบบการสอน นั้น มันได้กล่าวถึงหัวข้อหลักอะไรบ้าง มีอะไรสำคัญบ้าง โดยสามารถดูได้จากหน้าสารบัญนะ...อย่าหาว่าพี่จ๊าบสอนเลยนะ....จะบอกเคล็ดลับ 4 ประการ ในการอ่านไว้ให้ว่า.....

อุปกรณ์ที่ใช้ : หนังสือฯ/ปากกา/ปากกาสี/กระดาษโน้ต (ถ้ามี)

· เคล็ดลับที่ 1

ในการอ่านแบบจับใจความ ผู้อ่านต้องเริ่มต้นด้วยการมีสติ รู้ว่ากำลังอ่านเพื่อจับใจความ เพราะฉะนั้นห้ามหลงใหล หรือ “อิน” ทางด้านอารมณ์ไปกับเนื้อหา โดยส่วนใหญ่เราจะไม่นำเทคนิคอ่านจับใจความไปใช้กับการอ่านนวนิยาย หรือการอ่านบทกวี เพื่ออรรถรสนะ ยกเว้นจะเรียนสาขาอักษรศาสตร์หรือมนุษยศาสตร์ และอ่านเพื่อเตรียมตัวสอบไม่ทัน แบบที่เคยทำเมื่อสมัยเรียน

การอ่านอย่างมีสตินั้น อ่านไปก็ต้องพยายามหาคำตอบอยู่เสมอว่า “ทำไม” “อะไร” “เมื่อไร” “อย่างไร” “ที่ไหน” ในบรรดาคำถามทั้ง 5 นั้น “ทำไม” เป็นคำถามที่ทรงพลังที่สุด

· เคล็ดลับที่ 2

ให้เปิดดูสารบัญหรือเรื่องย่อ (ถ้ามี) เพื่อให้เห็นภาพใหญ่ก่อน เมื่อเห็นภาพใหญ่แล้วจะทำให้ง่ายขึ้นใน

การจับใจความนะ

หลังจากเปิดดูสารบัญหรือเรื่องย่อ เราควรจะทราบข้อมูล เพื่อตอบคำถาม“อะไร”ดังต่อไปนี้คือ เรื่องนี้เกี่ยวกับอะไร? ผู้เขียนต้องการนำเสนออะไร (แบบคร่าวๆ) และมีหลักในการนำเสนออย่างไร? เช่น นักเขียนบางคนเริ่มจากการวางหัวเรื่องให้คนสงสัย แล้วค่อยๆ คลี่คลาย เพราะฉะนั้นช่วงท้ายจึงสำคัญ ในขณะที่บางคนจะวางประเด็นหลักไว้ก่อน แล้วจึงหาเหตุผลและประเด็นมาสนับสนุน

· เคล็ดลับที่ 3

สรุปความแต่ละบท เพื่อตอบคำถามที่เหลือคือ “ทำไม” “อย่างไร” “ที่ไหน” ดังเช่นตัวอย่างที่ยกไปแล้ว

บางคนจะเขียนใจความหลักของแต่ละย่อหน้าไว้ในประโยคแรก แล้วจึงค่อยๆ อธิบาย เพราะฉะนั้น หากพบการเขียนสไตล์นี้ สามารถอ่านประโยคแรกของแต่ละย่อหน้า ก็จะได้เนื้อหาของย่อหน้าทั้งหมด 100 หน้า อาจจะใช้เวลาเพียงครึ่งชั่วโมง หรือผู้เขียนบางคนวิธีสรุปความในตอนท้ายของแต่ละย่อหน้า อันนี้ถ้าจับสไตล์ได้ก็อ่านเพียงส่วนท้ายของแต่ละย่อหน้า หรือแต่ละบทเท่านั้น

· เคล็ดลับที่ 4

การทำโน้ตย่อ หรือ Short notes เป็นการบันทึกการสรุปใจความหลักเอาไว้ ประโยชน์ของการทำโน้ตย่อ

คือ วันหลังมาอ่านก็ไม่ต้องเสียเวลาสรุปความอีก เหมาะสำหรับย่อสรุปสิ่งที่มีความสำคัญ และต้องนำกลับมาใช้หรืออ้างอิงบ่อยๆ รวมถึงโน้ตไว้เพื่ออ่านสรุปก่อนสอบด้วย หากทำโน้ตย่อได้ทุกวิชาที่เรียน รับประกันว่าสอบได้คะแนนดีแน่ๆ พี่จ๊าบทำตลอดเวลาที่เรียนนะ โดยเฉพาะวิชาที่มีประเด็นมากๆ จำไม่ไหว.....”

กิจกรรมที่ 1.3 ค้นคว้าประเด็นที่เราสนใจ (10 นาที)*

“จากกิจกรรมที่ 2 จากหัวข้อในบทที่ 4 กลยุทธ์การเรียนการสอน ที่เรา

ได้อ่านและศึกษามาทั้ง 9 หัวข้อมาอย่างคร่าวๆ แล้ว ขอให้นักศึกษาได้เลือก หัวข้อที่สนใจมา 5 หัวข้อ โดยให้ระบุหัวข้อที่สนใจโดยเรียงลำดับจากมากที่สุดไปยังหัวข้อที่สนใจน้อยที่สุด ตามหมายเลขต่อไปนี้……….” อุปกรณ์ที่ใช้ : หนังสือฯ/ปากกา/ปากกาสี/กระดาษโน้ต (ถ้ามี)

ฉันมีความอรรถรสและสนใจใคร่รู้ในหัวข้อ (เขียนชื่อหัวข้อตามสารบัญ)

1. หัวข้อ เรื่อง .............................................................................................................................................

สาระสำคัญของหัวข้อนี้คือ........................................................................................................................

...................................................................................................................................................................